Solventa boekenblog #5: ‘Business Architecture Management’
Paul Mulder
Ieder jaar organiseert Solventa het ‘boekenbal’. We lezen dan in kleine groepen een boek en delen de ervaringen met collega’s. Graag delen we onze bevindingen in de blogserie ‘Solventa boekenblog’. Het vijfde boek dat we bespreken is ‘Business Architecture Management’ van Daniel Simon en Christian Schmidt (editors). Waar gaat het over? Wat vinden we ervan? Wat kun je ermee? Paul Mulder, Bastiaan Zuiderhoek en Pieter Buitenhuis bespreken het.
Business Architectuur
Een definitie die het boek aanhoudt is: enterprise architectuur gaat over het helpen van organisaties om effectiever te zijn. Je moet zowel zakelijke als technische aspecten begrijpen om dit doel te bereiken.
In 2015 waren er nog maar weinig boeken over business architectuur. Bovendien beschreven ze vaak een uitbreiding op het IT-perspectief. Een bedrijf (enterprise) bestaat uit meer dan IT. Gelukkig beseffen wij dat tegenwoordig meer en meer. Architectuur zou dus een bredere scope moeten hebben. Het boek gaat vooral over het beheren van de business architectuur en biedt een opsomming van aanpakken en verwijzingen naar diverse bronnen over hoe je dit zou kunnen doen.
De inleiding van het boek start interessant met een ‘business architecture framework’, opgebouwd uit een business motivation model, een business model en een model voor business execution.
Business motivation model
In het business motivation model komen de bekende zingevingsaspecten aan de orde. Het boek beschrijft hoe je invulling kunt geven aan missie, visie, doelen, kernwaarden en strategie, maar ook aan drivers, richtlijnen en restricties.
Business model
Het onderdeel over het business model bevat het belang van de klant centraal stellen en ‘brand management’. De merkidentiteit moet in samenhang zijn met de strategie. Het business model wordt ingevuld met klantgroepen, kanalen, leveranciers, waardeproposities, de belangrijkste resources, operating model en verdienmodel. De waardestrategie van Treacy & Wiersema komt langs en ook de matrix voor processtandaardisatie en integratie van Jeanne Ross. Bekende maar nog steeds erg bruikbare modellen om de strategie te bepalen.
Business execution
De focus bij business execution ligt op business capabilities en ‘business capability realization’. Iets waar menig business architect mee worstelt.
Capabilities
Capabilities zouden volgens het boek systematisch afgeleid moeten worden via een gestructureerd proces, verzameld en beheerd in een enterprise specifieke repository, aangeduid als: “capability catalog”.
Beginnend bij de strategie wordt aangegeven dat een capability model een handig hulpmiddel is om de impact van veranderingen in de strategie te bepalen. Welke capabilities zullen aangepast moeten worden om de strategie tot executie te brengen?
Er zijn in de literatuur heel veel aanpakken beschreven voor het afleiden van capabilities, het indelen van capabilities en het ontwikkelen van capabilities. Helaas wordt in het boek niet aangegeven wat nu de beste manier is. Wel een heel triviale aanpak: bepaal scope en context, benoem kandidaat capabilities, structureer ze en relateer ze aan elkaar. Vul ze nader in en evalueer ze. Dit kan in workshops als werkvorm. Verder wordt het gebruik van referentiemodellen aanbevolen.
In onze eigen praktijk maken wij ook gebruik van bijvoorbeeld bedrijfsfunctiemodellen uit de NORA of modellen van de Business Architecture Guild als referentie voor een capabilitymodel. De praktijk leert dat management voldoende heeft aan een level-1-capabilitymodel dat op één A4-tje past. Voor het architectuurteam kan verdieping van bepaalde capabilities tot level 2 of soms 3 nog zinvol zijn.
Er worden in het boek verschillende typen en indelingen van capabilities onderkend, waarbij het er niet overzichtelijker op wordt. Dynamic capabilities om business models te formuleren en operational capabilities om een strategy te implementeren en executeren. Daarnaast nog IT-capabilities, Business capabilities, Core capabilities en EAM Capabilities.
Uiteraard wordt een definitie van een capability gegeven. Het komt erop neer dat de combinatie van informatie, rollen, resources, activiteiten/taken, bedrijfsobjecten en contextgegevens een capability vormen. Een capability is daarmee een building block voor de business. Het capabilitymodel biedt een overzicht van building blocks voor de business.
Capability realization
Aardig in het boek is het hoofdstuk Architecting business capability realization en dan met name hoe je cultuuraspecten in een organisatie in beeld kunt brengen. Cultuur is immers dikwijls de grootste belemmering voor verandering. Door waarheden/feiten, uitgangspunten, vastgelegde en onbeschreven waarden en normen en aannames in een ‘culture map’ weer te geven ontstaat de mogelijkheid om te beoordelen in hoeverre deze punten een succesvolle verandering in de weg staan.
Agile enterprise
Verder gaat het boek nog in op het modelleren van een ‘agile enterprise’, waarbij het belang van wendbaarheid, zowel in processen als in systemen, nog eens wordt onderstreept. De focus op data in plaats van op systemen, als belangrijke trend, wordt ook aangehaald als middel om wendbaarheid te vergroten. En niet te vergeten het omgaan met, ofwel het managen van, complexiteit. Het meten van complexiteit komt hierbij ook aan bod, evenals het reduceren van complexiteit om risico’s en kosten te reduceren en voor meer flexibiliteit en wendbaarheid te zorgen.
Wat kun je met het boek?
Het boek zou je kunnen beschouwen als een samenvatting van de BIZBOK, de Business Architecture Body Of Knowledge van de Business Architecture Guild (BAG). Er worden echter ook best practices en modellen uit andere architectuur- en managementboeken beschreven. Het boek is door meerdere auteurs geschreven en haalt veel bronnen aan. Dat leidt tot los van elkaar staande hoofdstukken, verschillende schrijfstijlen en veel opsommingen. Dit bevordert de leesbaarheid niet erg. Echter voor wie meer wil weten van enterprise en business architectuur, het gebruik van ‘capabilities’ en het inzetten van business architectuur ten behoeve van ‘agility’ is het boek een aanrader.
