Samenhang tussen meerdere organisaties en/of allianties door projectie

De relaties tussen verschillende organisaties en hun contractuele allianties kunnen ook worden uitgedrukt door middel van projectie. In onderstaande figuur hebben we als voorbeeld de bekende alliantie Senseo afgebeeld, een contractuele alliantie tussen Philips en Sara Lee / DE.

Dit voorbeeld is ontleend aan het werk op het gebied van de alliantiebesturing van De Man (2006). De Man onderscheidt met betrekking tot de besturing van contractuele allianties 13 bouwstenen, alle geplaatst op een dichotomie formeel / informeel. Als het karakter van de alliantie een sterkere ‘control’ benadering vergt worden de elementen uitgedrukt op het corresponderende deel van de dichotomie, zoals de juridische vorm, financiële afspraken, scope en exclusiviteit, conflictoplossing procedures en gezagsverhouding / hiërarchie, meer dominant in de besturing van de alliantie. Als het karakter van de alliantie een relatief hoge ‘trust’ benadering vergt worden de elementen uitgedrukt op het corresponderende deel van de dichotomie, zoals normen / waarden, vertrouwen / commitment, cultuur, persoonlijke relaties, reputatie, leiderschap en communicatiestructuur, meer dominant in de besturing.

De Man stelt dat in het geval van meer complexe organisaties zowel de formele als informele elementen goed moeten worden ontwikkeld. In lijn met deze theorie nemen we zowel binnen het EA-stelsel van Philips als Sara Lee / DE deze 13 bouwstenen van de alliantiebesturing op als kernbegrippen binnen het perspectief Alliance. Alle effecten van de overeenkomsten (richtinggevende uitspraken) in verband met deze 13 kernbegrippen van het perspectief Alliance, moeten worden geïmplementeerd zowel binnen Philips als Sara Lee / DE in termen van nieuwe of gewijzigde elementen van samenhang (perspectieven, kernbegrippen, richtinggevende uitspraken, kernmodellen en relevante relaties). Dit maakt duidelijk welke acties de twee organisaties in hun eigen organisatie moeten uitvoeren om klaar te zijn voor de feitelijke uitvoering van de voorgestelde alliantie. Zie de twee onderste cirkels in de figuur.

De bovenste cirkel representeert de Senseo alliantie. Alle effecten van de overeenkomsten met betrekking tot bovengenoemde 13 kernbegrippen komen samen en zijn in lijn met het niveau van zingeving van de alliantie Senseo. Uit dit Senseo niveau van zingeving wordt het Senseo-niveau van vormgeving afgeleid in termen van perspectieven, et cetera. Naast de gebruikelijke perspectieven als klant, medewerkers, et cetera kunnen alle richtinggevende kaders van de 13 voornoemde bouwstenen van alliantiebesturing worden weergegeven op vormgevingsniveau in alle vormen van samenhangende elementen, afhankelijk van de aard en het belang. Op dit niveau komen alle afspraken, gemaakt in de vorm van samenhangende elementen van zowel Philips en Sara Lee / DE bij elkaar. Zo worden binnen Senseo bij het perspectief Alliance de kernbegrippen Philips en Sara / DE opgenomen. Indien binnen Senseo van elke richtinggevende uitspraak de relatie wordt gedefinieerd met de kernbegrippen Philips en Sara Lee / DE van het perspectief Alliance, zijn als gevolg van een verandering in een richtinggevende uitspraak op Senseo-niveau, snel de effecten voor respectievelijk Philips en Sara Lee / DE weer te geven. We lichten deze waarde met een kort voorbeeld toe.

Binnen het perspectief Financiën van Philips is als gevolg van afspraken over de verdeling van de winst, de richtinggevende uitspraak opgenomen: de Senseo alliantie betaalt maandelijks x% van de winst op coffeepads aan Philips. Binnen het perspectief van Financiën van Sara Lee / DE is in dit geval de richtinggevende uitspraak opgenomen: de Senseo alliantie betaalt maandelijks aan Sara Lee / DE y% van de winst op coffeepads. Betreffende deze winstverdeling bevindt zich in het perspectief Financiën van de alliantie Senseo de richtinggevende uitspraak: de winst op coffeepads zal maandelijks worden betaald in verhouding tot x% en y% respectievelijk aan Philips en Sara Lee / DE. Toen na verloop van tijd het duidelijk werd dat het patent op de Senseo coffeepads niet langer houdbaar bleek, was het voor alle stakeholders (o.a. vertegenwoordigers van de Senseo perspectieven) meteen duidelijk dat deze situatie niet alleen financiële gevolgen had voor Sara Lee / DE, maar ook van invloed was op de financiële positie van Philips. Ook zou deze nieuwe situatie de aanleiding kunnen zijn om de verhouding van de winstverdeling van coffeepads te veranderen. Door sturen op samenhang op allianties toe te passen kunnen relaties tussen verschillende organisaties zichtbaar en bestuurbaar worden gemaakt en dit leidt tot een hogere kwaliteit in de besluitvorming.

Figuur: Samenhang tussen 2 organisaties die een alliantie vormen