Help, ik ben innovatiearchitect

Onlangs werd ik benaderd over een rol als innovatiearchitect. Mijn eerste reactie was “Leuk, dat kan ik wel!”. Ik ben immers bij opdrachtgevers vaak met innovatieve trajecten bezig. Daarna kwamen er lichte twijfels. Wat is innovatie eigenlijk? Wat doet een innovatiearchitect in de praktijk?

Bij innovatie denk je het eerst aan nieuwe technologie, zoals mobiele technologie, big data, block chain, internet of things (IoT). Innovatie kan echter op diverse gebieden betrekking hebben, bijvoorbeeld op producten en diensten, maar ook op marktontwikkeling, ontwikkelmethoden, processen en organisatiebesturing. Innovatie hoeft bovendien niet per sé over iets nieuws te gaan. Als het voor de betreffende organisatie maar nieuw is.

Wat doe je als innovatiearchitect? Het eerste beeld dat bij mij opkomt is een whizzkid dat zich verdiept in alle nieuwe technologieën die door trendwatchers als interessant worden bestempeld. Een expert in alles wat nieuws is.

Als informatie-, business- en enterprise architect hoor ik echter brede kennis te hebben, aangevuld met wat bovengemiddelde kennis van bepaalde aspecten. Een T-shaped profile dus. Expert zijn op alle innovatieve ontwikkelingen is daar moeilijk mee te combineren. Expert zijn op veel terreinen is bovendien een contradictie. Een expert word je als je je kunt focussen op één of enkele domeinen. Iemand die zich expert noemt in een waslijst van zaken is niet geloofwaardig.

Ik vul de rol van innovatiearchitect dus bij voorkeur anders in. Als breed georiënteerde architect vraag ik mij als eerste af met welk doel een bedrijf wil innoveren. Wat wil een organisatie met innovatie bereiken? Gaat het om het aanboren van nieuwe markten of het vergroten van de omzet en het marktaandeel? Is de innovatie gericht op product leadership, customer intimacy of operational excellence? Of is het doel een beter imago als bedrijf of als werkgever (“Wij zijn innovatief!”).

Daarnaast is het natuurlijk van belang om inzicht te hebben in nieuwe ontwikkelingen op allerlei, voor de betreffende organisatie relevante, gebieden. Om je dan vervolgens af te vragen wat je er mee kunt. Zou IoT ons kunnen helpen om de dienstverlening te verbeteren? Zou agile ontwikkelen ons kunnen helpen om sneller, goedkoper en met meer kwaliteit software op te leveren? Zou General Enterprise Architecting (GEA) ons kunnen helpen om tot betere besluitvorming over en betere oplossingen voor bedrijfsvraagstukken te komen? Enzovoort.

Om antwoord op die vragen te krijgen heb je wel experts nodig. Dus laat je bijvoorbeeld een IoT-expert, een agile coach of een GEA-goeroe aan een groep belangstellenden binnen de organisatie vertellen wat voor moois hun innovatie biedt. Wat is er dan leuker om vervolgens samen te brainstormen over toepassingsgebieden binnen de organisatie? Daarbij kun je besluiten er een proef mee te gaan doen. De proef is om inzicht te krijgen in het effect en in maakbaarheid en haalbaarheid. Een architect is immers pas blij als de innovatie inderdaad iets toevoegt en in samenhang met andere ontwikkelingen ingevoerd kan worden.

Leidt de proef niet tot invoering, dan is er toch winst. Met innovatie bezig zijn stimuleert namelijk de creativiteit, de betrokkenheid en het werkplezier. Welke organisatie wil dat nou niet?