Datagedreven, maar dan wel met beleid aub! #6

De Data organisatie

Datagedreven is hot! Datagedreven biedt geweldige kansen! Datagedreven geeft inzichten die tot nu toe onmogelijk waren! Maar er schuilt ook gevaar in datagedreven werken als je iedereen zomaar z’n gang laat gaan!

Tijdens een masterclass opleiding “Datagedreven Beleid” op de Erasmus Academie heb ik geleerd dat het voor een organisatie bijzonder uitdagend is om goed om te gaan met datagedreven werken. In een reeks van zeven blogs wil ik mijn kijk hierop met jullie delen. In deel-3 is aan de hand van een casus van een openbaarvervoerbedrijf stilgestaan bij de veranderende relatie met de reiziger doordat er steeds meer data wordt verzameld. In de blogs 4 t/m 7 sta ik stil bij de opzet van beleid rondom het datagedreven werken.

De organisatie inrichting

De organisatie rondom data moet passen bij de cultuur en data volwassenheid van de organisatie. In deze blog borduur ik voort op de casus van het OV-bedrijf uit deel-3 van de serie.

Data organisatie

Gegeven de benodigde zorgvuldigheid bij het inzetten van (big) data (technologie), is een passende Data organisatie een vereiste. Hiermee worden de rollen, taken en verantwoordelijkheden voor een flexibele en tevens verantwoorde en transparante data verwerking eenduidig gedefinieerd. De dataorganisatie zal zich door de tijd ontwikkelen waarbij schaalbaarheid en wendbaarheid belangrijk zijn. Bij de bedrijfscultuur en datavolwassenheid van het OV-bedrijf, past een faciliterende inrichting van de Data organisatie gericht op stimuleren en ontdekken. De belangrijkste rollen en onderlinge relaties voor de Data organisatie zijn hieronder uitgewerkt.

Strategisch

De Chief Information Officer (CIO) is primair verantwoordelijk voor informatiemanagement en informatievoorziening binnen het OV-bedrijf. Daarnaast vervult de CIO de rol van Chief Data Officer (CDO). De CDO voert als datacoördinator regie op de organisatie-brede datastrategie en -architectuur, en zorgt dat datamanagement en data governance in de hele organisatie op het gewenste niveau komen. De afdelingsmanagers (CXO’s) zijn de eigenaren van de data.

Tactisch

Het verwerken, verzamelen en analyseren van de data is een gedeelde verantwoordelijkheid van ICT en de business. De CDO brengt het belang van data over als belangrijke asset voor de organisatie om de processen efficiënt uit te voeren. Daarbij maakt de CDO het management van de organisatie warm voor data-toepassingen en welke mogelijkheden dat voor de organisatie biedt. De afdelingsmanagers zijn verantwoordelijk voor het efficiënt en effectief inzetten van data in de processen. De Chief Information Security Officer (CISO) en de Functionaris Gegevensbescherming (FG) houden toezicht op het veilig en verantwoord omgaan met de data en de algoritmes die daarbij worden gebruikt. De Data Architect zorgt voor de constante afstemming en kaderstelling voor de inrichting van datagedreven werken.

Operationeel

De operationele Data organisatie bestaat uit technische-, functionele- en inhoudelijke expertise samengebracht in het Business/ICT Data Team. Het technische Data Team valt onder de CDO en is een faciliterende eenheid die zorgt voor de infrastructuur en tooling nodig voor de verwerking, beschikbaarheid en integriteit van de data. De kennis over de toepassing van (big) data en hoe waarde uit die data is te halen ligt bij de business afdelingen (data scientist en data analist rollen). Ook het uitdragen van het data gebruik en de beveiligings-richtlijnen, als ook de bewaking van de kwaliteit van de afzonderlijke databronnen ligt bij de business afdelingen (data steward rol). De data architect overziet en stimuleert/beïnvloed organisatie breed data eigenaarschap, -definitie, -kwaliteit en -gebruik.

Take-away “Architectuur & Datagedreven werken”

Hoewel technologie doorgaans de meeste aandacht krijgt bij datagedreven werken, is er veel meer nodig om echt waarde uit datagedreven werken te halen. Het is een samenspel tussen ambitie en capaciteit van de organisatie en tussen beschikbaarheid en kwaliteit van de data. Daarbij hoort een zorgvuldig, multi level afgestemde data organisatie dat datagedreven werken stimuleert, de voorwaarden voor succes schept en de benodigde slagkracht organiseert. De Data architect is spin in het web en houdt overzicht, biedt inzicht in knel-/verbeterpunten, beïnvloedt het management en laat (bij)sturen waar nodig. Zowaar, geen sinecure!

In het zevende en tevens laatste deel van deze serie sta ik stil bij Data eigenaarschap en Data toezicht (Governance), twee essentiële aspecten om goed en verantwoord Datagedreven te kunnen werken.