AI; een (onbereikbare) droom?

Ken je dat gevoel van een ogenschijnlijk ongrijpbare, beloftevolle technologie waarvan de concrete meerwaarde (nog) niet helemaal duidelijk is? Dat hebben veel mensen ervaren bij de opkomst van het internet en later van de smartphone. Ook bij kunstmatige intelligentie (AI) heerst soms datzelfde soort twijfel: “Wat heb ik eraan? Wat kan ik er écht mee?” Hieronder geef ik een aantal invalshoeken en praktische voorbeelden, zodat je een beter beeld krijgt van hoe AI nú al toepasbaar is en hoe je er zelf voordeel uit kunt halen.

Van belofte naar gebruik

Ik kom even terug op de vergelijking met het internet en smartphone.

Het begin van het internet

Toen internet in de jaren ’90 opkwam, waren er vooral abstracte verhalen over “de digitale snelweg”. Mensen zagen voornamelijk e-mail en wat zoekmachines. Toch duurde het niet lang voordat we allerlei concrete toepassingen zagen: online winkelen (e-commerce), social media, streaming, enzovoort.

De meerwaarde werd pas echt duidelijk toen je zelf op bol.com iets bestelde, berichtjes ging sturen via MSN/ICQ, of later via Facebook foto’s deelde. Pas toen ervaarden mensen: “Oh, hier heb ik écht iets aan.”

De revolutie van de smartphone

Rond 2007/2010 zei men: “Met zo’n touchscreentelefoon kun je hele apps draaien, navigeren, foto’s maken…” Maar veel mensen vroegen zich af: “Waarom heb ik een smartphone nodig als ik al een telefoon en een computer heb?”

Vandaag de dag is het ondenkbaar om géén smartphone te hebben, juist omdat dagelijks vele zaken – navigatie, bankieren, boodschappen doen, foto’s delen – via die telefoon verlopen.

Kortom, de échte meerwaarde van een nieuwe technologie zie je pas wanneer er concrete, laagdrempelige toepassingen ontstaan die aansluiten bij je dagelijkse leven of werkzaamheden. AI bevindt zich nu ergens in die transitiefase: er is veel potentieel, maar je moet weten waar je het kunt inzetten.

Zakelijke en professionele toepassingen

Welke zakelijke en/of professionele toepassingen van AI kunnen we nu al gebruiken?

Data-analyse en rapportages

• In veel organisaties helpt AI om grote datasets te doorzoeken en te analyseren. Zo kun je bijvoorbeeld met één prompt een dashboard of grafiek laten opbouwen, of automatisch conclusies laten trekken uit verkoopcijfers, klantreviews of productiegegevens.
• Dit bespaart uren schrijverswerk en voorkómt dat je tussen bergen Excel-bestanden moet ploeteren.

Automatiseren van routinetaken

• Denk aan factuurscanning (OCR + AI) die facturen automatisch in het boekhoudsysteem boekt.
• Klantenservice-chatbots die veelgestelde vragen afhandelen en alleen bij uitzondering doorverbinden naar een echte medewerker.

Ondersteuning in besluitvorming

In de financiële sector zie je steeds vaker AI-gestuurde risicomodellen of beleggersadviesmodellen.

AI-modellen kunnen scenario-analyses doen: “Wat gebeurt er met onze marge als de grondstofkosten met 10% stijgen?” of “Welke marketingcampagne had het beste rendement in het afgelopen kwartaal?”

Hoe te beginnen

Begin klein en experimenteer

• Installeer een AI-chatbot of schrijfassist: probeer eens in je normale dagelijkse mail- of contentworkflow.
• Speel met tools als Canva’s Magic Write of Google’s Bard om te zien of je tijd kunt besparen.

Leer de basisprincipes en blijf kritisch

• Volg een korte online cursus over “wat AI wél en níet kan” (bijvoorbeeld op YouTube, Coursera of een lokaal opleidingsinstituut).
• Begrijp de beperkingen: AI-modellen kunnen nog steeds “hallucineren” (foute of misleidende informatie geven), dus verifieer altijd kritische uitkomsten.

Integreer in je werkprocessen

• Als je bijvoorbeeld vaak rapporten schrijft: stel een vaste routine in waarbij je AI gebruikt voor een eerste opzet of summarization. Daarna pas je het handmatig aan.
• Bij klantcontact kun je met een chatbot eerst eenvoudige vragen afhandelen en alleen complexe zaken doorzetten naar een mens.

Verdiep je in domeinspecifieke toepassingen

• In allerlei sectoren (juridisch, financieel, technisch, gezondheidszorg) ontstaan gespecialiseerde AI-tools. Kijk of er voor jouw vakgebied al een specifieke applicatie bestaat die exact inspeelt op je takenpakket.

Hoe gebruik ik het?

• Zelf gebruik ik AI voornamelijk bij het schrijven van documenten als Project Start Architecturen (PSA), Thema of Domein architecturen en presentaties.
• Klanten gebruiken het voor uiteenlopende toepassingen; zo gebruikt één klant AI met het automatiseren van gebarentaal, al blijven nuances als sarcasme daarin nog een struikelblok. En een andere klant gebruikt AI voor emissie detectie en visuele kwaliteitscontrole.

Is AI een (onbereikbare) droom?

Zoals al het begin, is het niet makkelijk. Maar het hoeft ook niet moeilijk te zijn om te starten met kunstmatige intelligentie op een manier dat ook jij er meerwaarde uithaalt.

Het begint met je eigen mindset: verander die van een “onbereikbare droom” naar “kijken naar concrete meerwaarde”. Net zoals in de begindagen van internet mensen pas écht overtuigd waren toen ze zelf iets bestelden via bol.com, zo moet je AI vooral wél zelf gaan ervaren.

Beschouw AI niet als een doel op zichzelf, maar als een middel. Wil je sneller schrijven? Beter analyseren? Automatiseren? Kies dan een tool die daaraan bijdraagt.

En accepteer dat niet alles perfect is. Net zoals in het begin Google niet altijd de beste zoekresultaten gaf, heeft AI nog fouten en ruis. Maar de ontwikkelingen gaan razendsnel; wie nu experimenteert, loopt straks voorop.

Lees ook onze blog over strategische besluitvorming met AI en inzet van AI bij architectuur.