De inzet van AI bij het ontwerpen van architectuur
Eric Jager
Vandaag de dag kunnen we niet meer om AI heen. We zien het overal als paddenstoelen uit de grond schieten. Er wordt geëxperimenteerd met verschillende toepassingen en elk marginaal resultaat wordt gretig gedeeld op sociale media. Dit geldt ook voor generatieve AI-toepassingen in de architectuur. Want hoe geweldig zou het zijn als we AI kunnen gebruiken om ons leven als architect makkelijker te maken? Dat kan, dankzij AI-gedreven architectuur.
Diverse toepassingen
Er zijn verschillende toepassingen waarbij het gebruik van generatieve AI een rol kan spelen. Denk bijvoorbeeld aan het geautomatiseerd maken van diagrammen, of het maken van functiemodellen en diverse catalogi. Maar minstens zo interessant is het om AI in te zetten om de strategie van een organisatie te interpreteren, gebruik makend van de rekenkracht en algoritmen die AI rijk is.
AI kan het werk van een architect ondersteunen door de tijd die nodig is om strategische plannen te interpreteren sterk te verminderen. Het kan met één druk op de knop de essentiële elementen uit de strategie van een organisatie destilleren.
De ouderwetse manier
Voor mijn boek, Getting Started with Enterprise Architecture, heb ik een fictief bedrijf gecreëerd. Het idee hierachter was om dit bedrijf een strategie te laten creëren, inclusief de bijbehorende uitdagingen die een Enterprise Architect daarbij tegen zou komen. De architect is in het boek verantwoordelijk voor de uiteindelijke implementatie van de strategie. Met behulp van de technieken die je in het boek leert, is getracht te visualiseren hoe architectuur een organisatie kan helpen om haar strategie te realiseren.
Er is een fictief strategisch plan opgesteld voor de organisatie en op de ouderwetse manier is een visuele representatie van deze strategie gecreëerd. In het boek is de fictieve strategie vertaald naar een architectuurdiagram met drivers, doelen en doelstellingen.
In de praktijk brengen
Voor deze blog over door AI gedreven architectuur is de situatie die zojuist is beschreven gebruikt. Als basis dient de strategie van de niet-bestaande organisatie uit het boek. Vervolgens is aan ChatGPT gevraagd om een visualisatie te maken van het strategische plan van de fictieve organisatie. Natuurlijk is de AI-engine van tevoren gevoed met informatie, zodat het de context kon begrijpen. Hiervoor is simpelweg de letterlijke tekst uit het boek gebruikt.
De TOGAF Standaard
Voor aanvullende informatie is uitgegaan van de TOGAF® Standaard, daar waar het gaat om het maken van het diagram. Het doel was om – net als in het boek – een resultaat te genereren dat gebruikt kon worden in de vorm van een diagram. Een Goal/Objective Diagram, wel te verstaan. Aan ChatGPT is verteld de TOGAF Standaard te gebruiken als bron voor het diagram.
De TOGAF Standaard is een zeer compleet raamwerk voor Enterprise Architectuur. Het staat architecten toe om het aan te passen om zo het gebruik en de toepasbaarheid ervan te maximaliseren. Het raamwerk biedt een grote verscheidenheid aan diagrammen, catalogi en matrices, waaronder een variant van het Goal/Objective Diagram waar ik naar op zoek was. De TOGAF Standaard verwijst naar een soortgelijk artefact, een Driver/Goal/Objective Catalog.
Het doel van de Driver/Goal/Objective Catalog is om een organisatieoverschrijdende referentie te bieden van hoe een organisatie haar drivers in praktische termen vervult door middel van doelen, beoogde resultaten en (optioneel) maatregelen.”
Interpretatie door AI
Gezien de eerdergenoemde aanpasbaarheid van het raamwerk, bleek de Driver/Goal/Objective Catalog goed geschikt om als basis te dienen voor een Goal/Objective Diagram. In combinatie met de kracht en de aanpasbaarheid van de TOGAF Standaard, produceerde ChatGPT eenvoudig een output die direct bruikbaar was.
Nadat ChatGPT de output had gegenereerd, zijn de resultaten gebruikt om het onderstaande diagram te maken. De interpretatie van de AI-tool van de inputinformatie over de strategie van de fictieve organisatie bleek uitstekend. De overeenkomsten tussen de interpretatie van ChatGPT en hetgeen is beschreven in het boek zijn heel groot. Een paar uitzonderingen zijn de gebruikte verwoordingen van de beoogde resultaten. ChatGPT verwoorde ze op een andere manier, maar hield de essentie ervan overeind. De AI-tool slaagde erin om hetzelfde diagram te produceren als in het boek op de ouderwetse, handmatige manier is gedaan.
Waar de AI alternatieve formuleringen voor de resultaten voorstelde, zijn in het boek andere bewoordingen gebruikt. De essentie achter de beoogde resultaten is echter in beide gevallen hetzelfde gebleven.
| AI-gegenereerde resultaten | Handmatig gegenereerde resultaten |
|---|---|
| Participate in Events to Boost Brand Awareness | Plan and Host Events |
| Efficiently Use Human Resources | Deploy Staff More Effectively |
| Review Supplier Agreements | Close More Efficient Contracts |
Conclusie
De mogelijkheden en de toepasbaarheid van generatieve AI zijn enorm. De op sociale media toegedichte revolutie heeft het echter nog niet teweeggebracht. Zo moet men bijvoorbeeld nog steeds een grondig begrip en kennis hebben van de methodologie die wordt gebruikt om de output van de AI te interpreteren. Het is nog steeds nodig om de resultaten moeten nog steeds worden geverifieerd om ze te kunnen gebruiken.
Het gebruik van AI om te helpen bij het ontwerpen van architectuur (AI-gedreven architectuur) is absoluut mogelijk en versnelt het proces terdege. Het zal echter nog enige tijd op zich laten wachten voordat het als gemeengoed wereldwijd en op grote schaal wordt toegepast.
