De klant

Zorgring is een regionale samenwerkingsorganisatie (RSO) van de zorgpartijen in de regio Noord-Holland Noord. Een primaire taak van Zorgring is het faciliteren van digitale gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid in de transmurale zorg. Door informatiestromen te digitaliseren en optimaliseren, zorgt Zorgring ervoor dat patiënt- & cliëntgegevens sneller, veiliger, vollediger en met minder inspanningen bij de juiste zorgverlener terecht komen. En dat is belangrijk, want de ontwikkelingen in de gezondheidszorg leiden ertoe dat steeds meer data uitgewisseld wordt tussen patiënt en zorgverlener, en zorgverleners onderling. Een naadloze gegevensuitwisseling is van cruciaal belang voor effectieve zorg.

De opdracht

Het ontwerpen en bouwen van oplossingen voor gegevensuitwisseling die instellingen-overstijgend zijn is bijzonder complex. Er moet rekening gehouden worden met een veelheid aan verschillende IT-omgevingen van de deelnemers, het moet passen bij landelijke eisen en wensen en ook moet het gekoppeld worden aan landelijke voorzieningen. Wat de complexiteit nog groter maakt is dat er gelijktijdig allerlei initiatieven spelen op dit vlak. Zorgring heeft daarom opdracht gegeven om een Regioarchitectuur op te stellen voor transmurale gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid. De Regioarchitectuur omvat kaders, richtlijnen en instructies en geeft richting en spelregels aan toekomstige en lopende projecten die specifieke oplossingen ontwerpen en realiseren. Hiermee wordt geborgd dat de specifieke oplossingen blijvend aansluiten op de regionale doelen en belangen. Ook zorgt de architectuur voor versnelling, want nu hoeft niet elk project telkens het wiel opnieuw uit te vinden. De Regioarchitectuur wordt opgesteld onder leiding van Solventa, in samenwerking met architecten uit de regio NHN.

De Regioarchitectuur omvat kaders, richtlijnen en instructies en geeft richting en spelregels aan toekomstige en lopende projecten die specifieke oplossingen ontwerpen en realiseren

Uitwerking

Voordat de Regioarchitectuur is opgesteld, zijn uitgangspunten vastgesteld. Belangrijke daarvan zijn:

• Het Twiin Afsprakenstelsel voor de ontsluiting van landelijke registers (en daarmee de Wegiz en IZA)
• Het Nictiz 5-lagen model als structuur
• Landelijke referentie architecturen NORA & DIZRA voor richting
• TOGAF voor het proces (ADM)

De Regioarchitectuur gaat bestaan uit vier instrumenten die nu in ontwikkeling zijn:

1. Een tiental ontwerpprincipes, uitgewerkt in implicaties voor de architectuur en voor specifieke oplossingen die binnen de kaders van de architectuur worden gerealiseerd.
2. Gemeenschappelijke voorzieningen: elke oplossing voor gegevensuitwisseling kent een aantal overeenkomstige zaken. Een goed voorbeeld is de component waarin vastgelegd wordt dat de patiënt toestemming geeft voor het uitwisselen van, of toegang tot gegevens. De Regioarchitectuur benoemt de gemeenschappelijke voorzieningen en schrijft standaarden en componenten voor.
3. Een basis uitwisselingsmodel: dit zijn modellen (visualisaties) die weergeven via welke componenten en gemeenschappelijke voorzieningen de verbindingen dienen te lopen tussen de verschillende partijen.
4. Toetsingsmodel: dit bevat aspecten en vragen waarmee specifieke oplossingen kunnen worden getoetst, om te beoordelen in hoeverre zij aansluiten op de Regioarchitectuur. De uitkomsten van de toetsing kunnen worden gebruikt in de bestuurlijke besluitvorming.

Regionale governance

Om te komen tot een gezamenlijk gedragen en onderhoudbare regioarchitectuur en transmurale informatiediensten die daaraan voldoen, is een set aan afspraken en processen nodig. Daartoe is in de eerste fase van de opdracht de governance hiervoor vastgesteld.

Er zijn twee governance processen uitgewerkt: één voor het uitwerken van de Regioarchitectuur zelf, en een apart governance proces voor de toepassing van de Regioarchitectuur in programma’s en projecten. In beide processen heeft het bestuur een beslissende rol. Zij wordt daarbij geadviseerd door de CxIO-tafel, met deelnemers van alle zorgpartijen in de regio. De CxIO-tafel wordt op haar beurt gevoed door de adviezen vanuit de Architectuur Board, waarin de architecten van Zorgring en deelnemende zorginstellingen zitting hebben.

Op deze wijze borgen wij de breed gedragen inhoud van de regioarchitectuur en kunnen hiermee initiatieven tot verandering geadviseerd en gerealiseerd worden in de gewenste richting.

Eerste effect al merkbaar

De Regioarchitectuur is nog volop in ontwikkeling en wordt naar verwachting eind 2023 vastgesteld. Een eerste effect is nu al merkbaar: het Toetsingsmodel is toegepast op een lopend project, met een aantal ‘rode stoplichten’ als uitkomst. Reden voor het Bestuur om het project op pauze te zetten en een heroverweging te doen.

Een andere belangrijke uitkomst, voortkomend uit de architectuur denkwijze, is dat een informatie architectuur, wat de Regioarchitectuur in wezen is, dient te ‘leunen’ op een bedrijfsarchitectuur die duidelijk maakt hoe de verschillende zorgpartijen samenwerken in het verlenen van zorg in de regio. Welke verantwoordelijkheid en bevoegdheid dragen de deelnemers, inclusief Zorgring? Dit sluit naadloos aan op het Nictiz 5-lagen model, waarbij de organisatorische afspraken de bovenste laag weergeven. Deze bedrijfsarchitectuur is inmiddels ook in ontwikkeling.