Flexibilisering van het hoger onderwijs: de meerwaarde van architectuur
Ellen Bax
Hogescholen hebben te maken met een sterke dynamiek: een snel veranderende studentenpopulatie, de integratie van onderzoek in het onderwijs, nauwe samenwerking met de regionale beroepspraktijk, technologische ontwikkelingen en een steeds krapper wordende arbeidsmarkt. Dit alles gebeurt bovendien in een politiek klimaat van bezuinigingen, met extra nadruk op kosten en efficiëntie.
In mijn opdrachten voor Hogescholen ervaar ik dat flexibilisering een terugkerend thema is. Flexibilisering geeft invulling aan de behoefte aan inclusiever, efficiënter en toekomstbestendiger onderwijs dat aansluit bij de veranderende behoeften van de studenten, de samenleving en de arbeidsmarkt. De student centraal stellen vraagt om een adaptieve en op maat gemaakte benadering van onderwijs.
Van containerbegrip naar gerichte aanpak
Flexibilisering is geen doel op zich, maar een middel om uiteenlopende vraagstukken op te lossen. Zonder scherp zicht op de achterliggende behoeften van studenten en ambities van de hogescholen bestaat het risico dat strategische doelstellingen te vaag blijven en veranderprogramma’s ineffectief worden. Het is daarom cruciaal te weten wat er leeft binnen de hoger onderwijscontext.
Wat is de toegevoegde waarde van de architect in dit speelveld?
Veelal zie ik dat er op bestuursniveau ambities, visies en strategische meerjarenplannen opgesteld zijn. De student staat centraal, veranderprogramma’s zijn gestart voor de vertaalslag van strategie naar uitvoering. Juist daar loopt het vaak spaak. De strategie blijft te vaag, de doelen zijn te ambitieus, de samenhang tussen veranderprogramma’s ontbreekt.
Ik zie een duidelijke architecten taak in het vertalen van de strategische visie naar een samenhangende domeinarchitectuur, met oog voor de verandercapaciteit van de organisatie. Deze balans tussen de dagelijkse realiteit en de stip op de horizon voor het hoger onderwijs vind ik een prachtige uitdaging.
In deze blogreeks laat ik zien hoe architectuur kan bijdragen aan de flexibilisering van het hoger onderwijs. In mijn volgende blog ga ik in op het belang van begrippen als samenhang en integraliteit binnen het ontwerpen van flexibel onderwijs.
Ik nodig je van harte uit om mee te lezen, mee te denken en je ervaringen te delen.
Samen kunnen we de toekomst van het hoger onderwijs vormgeven.
