In de hedendaagse IT-industrie worden termen als “security by design”, “privacy by design” en “usability by design” vaak als mantra’s herhaald. Deze concepten beloven een toekomst waarin software veilig, privé, gebruiksvriendelijk, schaalbaar en onderhoudbaar is vanaf het allereerste ontwerp. Maar hoe vaak worden deze nobele doelen daadwerkelijk bereikt? Laten we eens kritisch kijken naar de realiteit achter deze buzzwords.

Security by design: een papieren tijger?

“Security by design” klinkt indrukwekkend, maar in de praktijk blijkt het vaak een papieren tijger. Veel organisaties claimen dat beveiliging een topprioriteit is, maar de realiteit is dat beveiligingsmaatregelen vaak pas worden toegevoegd nadat de software al grotendeels is ontwikkeld. Dit leidt tot kwetsbaarheden die moeilijk te verhelpen zijn. Bovendien ontbreekt het vaak aan diepgaande kennis van beveiligingsprincipes bij ontwikkelaars, waardoor beveiligingslekken blijven bestaan.

Privacy by design: meer dan een privacyverklaring

“Privacy by design” vereist dat privacybescherming vanaf het begin wordt ingebouwd in systemen en processen. Echter, in veel gevallen blijft het bij mooie woorden. Organisaties publiceren uitgebreide privacy verklaringen, maar in de praktijk worden gegevens vaak verzameld en verwerkt zonder voldoende waarborgen. Het gebrek aan technische kennis over gegevensbescherming en de druk om snel te innoveren, leiden ertoe dat privacy vaak op de tweede plaats komt.

Reliability by design: een illusie?

Betrouwbaarheid is een ander veelgehoord buzzword. “Reliability by design” suggereert dat systemen robuust en fouttolerant zijn. Toch zien we regelmatig dat systemen falen onder druk, zoals bij grote verkeerspieken of cyberaanvallen. Dit komt vaak doordat betrouwbaarheid niet vanaf het begin wordt meegenomen in het ontwerp, maar pas later als een probleem wordt ervaren. Het ontbreken van grondige tests en monitoring draagt bij aan deze problemen.

Usability by design: gebruikersvriendelijkheid of marketingpraat?

“Usability by design” belooft software die intuïtief en gemakkelijk te gebruiken is. In werkelijkheid worden gebruikers vaak geconfronteerd met complexe en verwarrende interfaces. Dit komt doordat gebruiksvriendelijkheid vaak wordt gezien als een bijzaak, iets dat kan worden toegevoegd nadat de kernfunctionaliteit is ontwikkeld. Het gebrek aan betrokkenheid van echte gebruikers en kwalitatief goede UX-engineers tijdens het ontwerpproces, leidt tot producten die niet voldoen aan de behoeften van de eindgebruiker.

Scalability by design: groeien zonder pijn?

“Schaalbaarheid” is cruciaal in een wereld waar gebruikersaantallen en datavolumes exponentieel groeien. “Scalability by design” zou moeten betekenen dat systemen gemakkelijk kunnen opschalen. Echter, veel systemen blijken in de praktijk niet bestand tegen snelle groei. Dit komt doordat schaalbaarheid vaak wordt gezien als een probleem voor later, iets dat kan worden opgelost als de noodzaak zich voordoet. Het resultaat is dat organisaties vaak achter de feiten aanlopen.

Maintainability by design: onderhoudsvriendelijk of nachtmerrie?

Tot slot, “maintainability by design” zou moeten zorgen voor software die gemakkelijk te onderhouden en te updaten is. In de praktijk blijkt echter dat veel softwareprojecten moeilijk te onderhouden zijn, met slecht gedocumenteerde code en een gebrek aan modulaire architectuur. Dit leidt tot hoge onderhoudskosten en een verhoogd risico op fouten bij updates.

Conclusie

Hoewel de concepten van “by design” veelbelovend klinken, is de realiteit vaak minder rooskleurig. Het gebrek aan diepgaande kennis, de druk om snel te innoveren, en de neiging om mee te doen met de laatste buzzwords, leiden ertoe dat deze principes vaak niet volledig worden nageleefd. Ook is agile ontwikkelen niet bevorderlijk. Vooral in agile omgevingen wordt vaak op het “minimal viable product” (MVP) gemikt. Hierdoor worden de ‘by design’ requirements naar versie twee of later geschoven. “By design” zou eisen moeten stellen aan het MVP. Kortom, het is tijd voor een kritische blik en een hernieuwde focus op het daadwerkelijk implementeren van deze belangrijke ontwerpprincipes.

Wat denk jij? Zijn deze “by design” principes haalbaar in de praktijk, of blijft het vooral bij mooie woorden? Laat jouw ervaring horen.